Waar ben ik aan begonnen?

Nog geen klein jaar geleden las ik, op aanraden van Erik Vlaminck, voor het eerst een boek van Roger Van de Velde. De Knetterende Schedels blies me van mijn sokken. In glashelder proza en met veel mededogen schetst Van de Velde portretten van zijn lotgenoten in de psychiatrische afdeling waar hij verbleef.

Wie was deze Roger Van de Velde? En waarom had ik nog nooit eerder van hem gehoord? Omdat ik te laat uit de bloemkolen ben gekropen, zo bleek. In de jaren zestig en zeventig was er ruimschoots aandacht voor het ‘geval’ Van de Velde, daarna belandde hij in de vergeethoek.

Na zijn derde maagoperatie kreeg Roger Van de Velde Palfium voorgeschreven. Wat later bleek het goedje verslavend te zijn en kwam het op lijst van de narcotica terecht. Geen enkele dokter wilde de ondertussen zwaar verslaafde Van de Velde nog Palfium voorschrijven. Hij begon doktersbriefjes te vervalsen en liep tegen de lamp. Zijn advocaat pleitte ontoerekeningsvatbaarheid en na een hallucinant onderzoek van 25 minuten bij de psychiater, werd besloten dat Van de Velde geïnterneerd moest worden. Van de laatste acht jaar in zijn leven zou hij er zes achter de tralies doorbrengen. Net in deze schrijnende omstandigheden schreef deze man zijn heldere proza. Dankzij een schrijversactie raakte hij uit de gevangenis en zou hij opgenomen kunnen worden in de Jellinekkliniek te Amsterdam. Maar daar is hij nooit geraakt. Op 30 mei 1970 bezweek hij op een Antwerps terras aan de gevolgen van zijn Palfiumverslaving.

De afgelopen maanden schuimde ik tweedehandsboekenwinkels af, op zoek naar Van de Veldes boeken, want zijn werk wordt niet meer uitgegeven. Toen ik op een dag samen met Erik Vlaminck koffie dronk in café De Kat, vertelde ik hem dat ik die dag niets had gevonden bij boekhandel Demian. Erik opende zijn rugzak en toverde de Verzamelde Werken van Van de Velde tevoorschijn. ‘Net gekocht bij Demian.’ Erik is een man met veel manieren. Hij gaf me het boek cadeau.

Na enkele mails heen en weer over mijn Van de Velde-obsessie, opperde Erik dat een biografie over Van de Velde ontbreekt en of ik die misschien niet wilde schrijven. Na wat getreuzel (‘Erik, zou jij dat niet beter schrijven?’, kwam het enthousiasme, het eerste contact met mijn uitgever over mijn plannen, de eerste mails met Van de Veldes erven. Het plan is de biografie klaar te hebben in 2020, dan is het vijftig jaar geleden dat Roger Van de Velde stierf.

Ondertussen zijn we enkele weken verder en overheerst de paniek. Waar ben ik aan begonnen? Wat als ik de mist inga? Hoe vind ik informatie over zijn jeugd? Hoe werk ik me door de bergen archiefmateriaal? Wat voor soort biografie ga ik schrijven? Zal ik de juiste toon vinden?

Tot ik vorige week het handschrift van Knetterende Schedels in mijn handen had. Een eenvoudig schriftje, prachtig proza in blauwe en zwarte inkt. Ik had goud in mijn handen.

Wilt u meer lezen over Roger Van de Velde? Zijn kleinzonen zorgden voor een mooie website www.rogervandevelde.be